Fatih Sultan Mehmet’in 12 Yaşında İlk Tahta Çıkışı ve Babasına Mektubu

II. Murad’ın Çekilişi ve Mehmet’in 12 Yaşında Tahta Çıkışı (1444)
Büyük Oğlunun Ölümü ve Derin Yas
1444 yılında, Sultan II. Murad beklenmedik bir karar alarak tahtı bıraktı. Bu kararın arkasındaki en büyük sebep, 1443 yılında 18 yaşındaki büyük oğlu Şehzade Alaeddin Ali Çelebi’nin at sürerken geçirdiği kaza sonucu ölmesiydi.
Taht varisi olarak yetiştirdiği oğlunun ölümü, II. Murad’ı derinden sarstı ve ağır bir yasa sürükledi. Bu yas onu dünyevi işlerden uzaklaştırıp, tasavvufa yöneltti.
12 Yaşındaki Mehmet’in Büyük Sınavı
Böylelikle Osmanlı Devlet’inde ilk defa padişah kendi isteğiyle tahtı bırakmış, bir şehzade babası yaşarken tahta geçmiştir.
Henüz 12 yaşında olan Şehzade Mehmet, babasının bu ani kararıyla birlikte Osmanlı tahtına çıktı. Çocuk padişahın yanında, deneyimli devlet adamları ve hocaları rehberlik ediyordu.
İlk Saltanat Döneminin Zorlukları
İç Sorunlar:
- Saray içindeki yaş ve deneyim eksikliği nedeniyle ortaya çıkan güç mücadeleleri
- Vezirler arasındaki nüfuz çekişmeleri
- Yeniçeri Ocağı’nın çocuk padişaha karşı gösterdiği direniş
Dış Sorunlar:
- Avrupa devletlerinin Osmanlı’nın zayıfladığını düşünerek saldırıya geçmesi
- Macaristan ve Eflak’taki karışıklıklar
- Karadeniz ve Balkan bölgelerindeki isyanlar
Varna Savaşı Öncesi II.Murad’ın Geri Dönüşü
1444 yılının sonlarında, tahtta bir çocuğun olduğunu fırsat bilerek Avrupa’da Macar Kralı III. Władysław ve Eflak Prensi III. Vlad (Kazıklı Voyvoda) başta olmak üzere diğer ülkelerle birleşen ittifak Osmanlı topraklarına doğru ilerlemeye başladı.
Vezir-i Azam Halil Paşa’nın telkinleriyle II.Mehmet, babasına savaştan bahsedip geri dönmesi gerektiğine dair bir mektup yollar.
Ancak II. Murad, davete icabet etmeyip şu cevabı verir;
“Oğlumuz Mehmed Han’a padişahlık lazım ise din-ü devleti siyanet etsin”
(Mealen; Padişah sen isen devletini ve dinini koru)
Bunun üzerine 12 yaşındaki II.Mehmet babasına o meşhur sözü söyler:
“Baba, eğer padişah siz iseniz geliniz ve ordunun başına geçiniz. Yok, eğer padişah
II.Mehmet
ben isem, size emrediyorum! Gelip ordunun başına geçiniz.”
Bu olaydan sonra, Sultan II. Murad emre itaat etti, tahta çıktı ve Varna Savaşı’na bizzat komuta etti. 1444 yılında yapılan bu savaşta, Osmanlı orduları büyük bir zafer kazandı ve Haçlı ittifakı dağıtıldı.
Sonuç: Bir Liderin Doğuşu
Fatih Sultan Mehmet’in 12 yaşındaki tahta çıkışı ve babasının geri dönüş hikayesi, sadece tarihî bir anekdot değil, aynı zamanda bir liderin nasıl şekillendiğinin de mükemmel bir örneğidir. Bu erken yaştaki deneyimler, onu ileride 21 yaşında İstanbul’u fethedecek olan büyük fatih yapmıştır.
Tartışmalı Kısım
Tarihçiler arasında bu sözün söylenmesi bir muamma.
Bazıları; Bu sözü 2.Mehmet kendisi yazmıştır, der.
Bazıları; 2.Mehmet, babasının gelmesini istemiyordu. Halil Paşa’nın ısrarıyla mektubu yazıp, bu sözü söylemiştir, der.
Bazıları ise; 2.mehmet savaşın başında kendisi olmasını istediği için Halil Paşa padişaha karşı gelip II.Murad’ı çağırmıştır. Bu söz söylenmemiştir, der.
Araştırmalar doğrultusunda 2.kesim kabul edilir.
