Osman Bey Dönemi
Osman Bey (I. Osman), Söğüt ve çevresindeki küçük bir beylikten başlayarak altı asır sürecek Osmanlı Devleti’nin kurucusu ve ilk padişahıdır. Osmanlı’nın kökenini, beylikten devlete geçişini, kısa zamanda nasıl büyüdüğünü buradan bakabilirsiniz.
Osman Bey’in Kişiliği
Osman Bey, 1258 yılında Kayı boyu reisi Ertuğrul Gazi’nin oğlu olarak dünyaya geldi. Babasından aldığı tecrübe ve liderlik yetenekleri sayesinde genç yaşlardan itibaren siyasi ve askeri konularda kendini göstermeye başladı. 1281 yılında Osmanoğullarının başına geçmiştir. İleri Görüşlülüğü ve hoşgörülülüğü ile bilinmiş, Dinin Işığı anlamında ”Fahrüddin” lakabıyla anılmıştır. Eski kaynaklarda Ataman, Atman ve Ottoman olarakta geçer.
Karakteristik Özellikleri
- Adalet anlayışı: Osman Bey, hâkimiyeti altındaki tüm halklara adil davranmasıyla ünlüydü
- Tolerans: Farklı dinlerden insanlara saygılı yaklaşımı
- Vizyon: Küçük bir beylikten büyük bir devlet kurma hayali
- Diplomasi becerisi: Hem savaşçı hem de diplomat kişiliği
Osman Bey Dönemi (1302-1326)
Kuruluş Tarihi Tartışması
Eskiden Osmanlı kuruluşu 1299 kabul edilirken, Prof. Dr. Halil İnalcık ve modern tarihçilere göre Osmanlı, devlet niteliğini 1302 yılında kazandı. 1299 yılında birçok iş yapılsa da Osmanoğlu, Çobanoğlu adında bir beyliğe bağlıydı. Bir beyliğin devlete geçmesi için;
- Bir savaş kazanması
- Padişahın kendi adına hutbe okutması
- Ülkenin kendi parasının bastırılması gerekir.
Bu şartlar tam bağımsızlığı gösterir ve bunlar 1302 yılında tamamlanmıştır. Bu yüzden Osmanlı İmparatorluğunun kuruluşu 1302’dir.
Dönemin Önemli Gelişmeleri
- Osman Gazi, Şeyh Edebali’nin kızı Malhun Hatun ile evlenerek Ahilerin desteğini almıştır.
- Turgut Alp, Konuralp, Hasan Alp, Akçakoca gibi Nöker’leri (Yoldaş) vardır.
- Bizanstan; Bilecik, Yarhisar, İnegöl, Yundhisar ve Mudurnu bölgelerini almıştır.
Koyunhisar (Bafeon) Savaşı (1302)
Bizans ile Osmanlı Devleti’nin yaptığı ilk savaştır. Osmanlı’nın zaferiyle sonuçlanmıştır. Bu zaferle Osman Bey’in ünü Anadolu’ya yayılmıştır. Bu zaferle Bursa’nın üç tarafı Osmanlı toprakları ile çevrilmiştir.
Önemli: Osmanlı beylik iken Bizans ile muharebesi olmuştur. Koyunhisar, devlet iken yaptığı ilk savaştır. - İlk ada fethedilmiştir. (İmralı)
- İlk vergi alınmıştır. (Bac) (Çarşı-pazardan alınan örfi vergidir.)
- İlk antlaşma Ulubat tekfuru ile yapılmıştır. (Tekfur, Bizans valilerine verilen isimdir.)
- İlk kez bakırdan Osmanlı parası bastırılmıştır. (Mangır) (Bakırdan olması, ekonomik olarak kötü olunduğu yorumu çıkarılır.)
(Parada Kayı sembolü, Söğüt adı, dört halife adı ve “eyyedehū’llāh” (Allah onu desteklesin) duası yazıyordu. Bu Kayı boyundan gelindiğinin somut kanıtıdır.) - İlk kadı ataması yapılmıştır. İlk Osmanlı kadısı Karamanlı Dursun Fakih’tir. Dursun Fakih, Osman Bey adına ilk hutbeyi okuyan kişidir.
- İlk kez subaşı ataması yapılmıştır.
- Dirlik uygulaması görülmüştür ve Osmanlı’da sadece Osman Bey döneminde olan Kılıç Hakkı uygulanmıştır.
- Bizans tarihçilerinden sadece Pacymires, Osman Gazi’den bahsetmiştir. (Çoban Osman olarak bahseder.)
Osman Bey, 1324 yılında Nikris (Gut) hastalığından dolayı vefat etmiştir. Ondan sonra oğlu Orhan Bey başa geçmiştir.
Osman Bey dönemi, sadece Osmanlı tarihi için değil, dünya tarihi için de önemli bir dönüm noktasıdır. Kurduğu devlet, ilerleyen yüzyıllarda üç kıtaya yayılacak ve 623 yıl varlığını sürdürecektir.
